Czego dowiesz się z artykułu?
Czym jest fundacja rodzinna i jakie są jej główne cele?
Fundacja rodzinna to podmiot prawny służący zarządzaniu majątkiem rodzinnym i jego ochronie dla przyszłych pokoleń, a nie tylko narzędzie do osiągania korzyści podatkowych.
Czy fundacja rodzinna wynika z braku zaufania do rodziny?
Fundacja rodzinna nie jest oznaką braku zaufania, lecz sposobem na profesjonalne zarządzanie majątkiem i zapewnienie jego stabilności niezależnie od relacji rodzinnych.
Jakie korzyści podatkowe oferuje fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna może zapewniać preferencje podatkowe, takie jak zwolnienie z podatku od spadków i darowizn, ale korzyści te nie są głównym celem jej tworzenia.
Kto może założyć fundację rodzinną?
Fundację rodzinną może założyć osoba fizyczna lub grupa osób, które chcą zabezpieczyć majątek dla rodziny i określić zasady jego dziedziczenia.
Jak fundacja rodzinna wspiera sukcesję majątkową?
Fundacja rodzinna umożliwia planowanie sukcesji poprzez ustalenie zasad przekazywania majątku, co chroni go przed rozdrobnieniem lub niewłaściwym zarządzaniem.
————————–
W poprzednim wpisie wyjaśniliśmy czym jest fundacja rodzinna i jak ją założyć. Teraz pora na kluczowy temat: podatki. Jedną z największych zalet fundacji rodzinnej, oprócz ochrony majątku i sukcesji, jest jej preferencyjne opodatkowanie. W przestrzeni publicznej krąży przekonanie, że fundacja rodzinna „nie płaci podatków”. Choć brzmi to jak chwyt marketingowy, jest w tym ziarno prawdy.
Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej
Aby fundacja rodzinna mogła realizować swoje cele, konieczne jest wyposażenie jej w odpowiedni majątek. Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej może nastąpić:
- na etapie jej tworzenia, jako tzw. zapis w akcie założycielskim (statucie),
- po zarejestrowaniu fundacji, w formie darowizny lub innej czynności prawnej.
Co istotne, majątek wniesiony do fundacji przestaje być własnością fundatora. Staje się on niezależnym majątkiem fundacji, którym należy zarządzać zgodnie ze statutem.
Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej nie wywołuje skutków podatkowych. Wyjątkiem jest sytuacja, w której przekazanie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej wykraczającej poza art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej (np. prowadzenie wynajmu krótkoterminowego jako firma hotelowa).
Zwolnienie z CIT to nie mit
Zasadniczo fundacja rodzinna nie płaci CIT od bieżących dochodów, o ile prowadzi działalność zgodną z ustawą. To oznacza, że zyski mogą być reinwestowane bez opodatkowania, co wyróżnia fundację na tle klasycznych spółek kapitałowych.
Zgodnie z art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, fundacja może zarabiać, nie płacąc CIT, m.in. z następujących źródeł:
- Zbywania mienia, o ile mienie nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszej sprzedaży,
- Najmu, dzierżawy oraz udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie,
- Przystępowania i uczestnictwa w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych czy spółdzielniach, w kraju i poza jego granicami,
- Obrotu papierami wartościowymi, instrumentami pochodnymi i prawami o podobnym charakterze,
- Udzielania pożyczek: spółkom, w których fundacja posiada udziały/akcje, beneficjentom,
- Obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi,
- Działalności rolniczej oraz gospodarki leśnej.
Podatek CIT pojawia się:
- przy wypłacie świadczeń beneficjentom – 15% podstawy opodatkowania,
- przy likwidacji fundacji – 15% podstawy opodatkowania,
- działalność wykraczająca poza ramy określone w art. 5 ustawy – 25% podstawy opodatkowania.
Bliska rodzina bez PIT
Jednym z kluczowych atutów fundacji rodzinnej jest zwolnienie z PIT dla najbliższych fundatora. Beneficjenci należący do tzw. grupy zerowej nie płacą żadnego podatku dochodowego od świadczeń otrzymanych z fundacji.
Z kolei osoby należące do I oraz II grupy podatkowej względem fundatora zapłacą 10% podatku od uzyskanych przychodów.
Dalsi krewni bądź osoby niespokrewnione (III grupa podatkowa) muszą liczyć się z 15% PIT.
Jak brak PITu to darowizna?
Spokrewnienie z fundatorem nie jest istotnym aspektem w przypadku rozważań nad podatkiem od spadków i darowizn. W żadnym z przypadków nabycia świadczeń przez beneficjentów nie występuje podatek od spadków i darowizn, co wynika z art. 3 pkt 9 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
A co z podatkiem PCC i VAT?
Fundacja rodzinna korzysta z wielu preferencji podatkowych, jednak w określonych sytuacjach może podlegać także podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC) oraz podatkowi od towarów i usług (VAT). Dotyczy to m.in. niektórych transakcji związanych z udzielaniem pożyczek czy przekazywaniem majątku.
VAT może pojawić się, gdy fundator przekazuje do fundacji składniki majątku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, przy których nabyciu przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. W takim przypadku nawet nieodpłatne przekazanie może zostać uznane za odpłatną dostawę – i skutkować obowiązkiem rozliczenia podatku po stronie fundacji.
Jeśli fundacja zdecyduje się prowadzić działalność gospodarczą, może zarejestrować się jako czynny podatnik VAT – co wiąże się z prawem do odliczeń, ale też obowiązkiem rozliczania podatku należnego. W niektórych przypadkach, takich jak udzielanie pożyczek spółkom, w których posiada udziały, możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia z VAT.
PCC natomiast może pojawić się przy nabyciu majątku przez fundację – np. na podstawie umowy sprzedaży lub pożyczki. Nie każda czynność będzie opodatkowana, ale każda wymaga indywidualnej oceny.
Dla przykładu zacytujemy stanowisko DKIS z interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2025 r. (sygn. 0111-KDIB2-2.4014.51.2025.3.PB):
„Zatem, skoro udzielanie pożyczek przez Fundację Rodzinną na rzecz Beneficjenta to czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie korzystające ze zwolnienia od tego podatku, to w opisanej sytuacji zastosowanie znajdzie wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym zawieranie umów pożyczek pomiędzy Państwem, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”
Potrzebujesz wsparcia?
Jeśli rozważasz założenie fundacji rodzinnej, chcesz bezpiecznie wnieść majątek lub potrzebujesz analizy skutków podatkowych – zapraszamy do naszego biura podatkowego. Pomożemy Ci zaplanować cały proces, zadbamy o zgodność z przepisami i wskażemy najlepsze rozwiązania dopasowane do Twojej sytuacji. Nie zostawiaj majątku przypadkowi. Zaufaj doświadczeniu – jesteśmy tu, by wesprzeć Twój plan.
