Dobre wieści dla branży automotive – zwolnienie dla aut przedseryjnych

Nowe przepisy rozszerzają katalog przypadków, w których samochody osobowe mogą korzystać ze zwolnienia z podatku akcyzowego, w szczególności w kontekście testowania pojazdów przedseryjnych w ramach procesów homologacyjnych. Zmiana ta ma charakter systemowy i jest odpowiedzią na długo zgłaszane problemy interpretacyjne. W artykule omawiamy, dotychczasową linię orzeczniczą, istotę nowelizacji oraz najnowszą interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 30 czerwca 2025 r.

Dotychczasowa praktyka organów = problemy podatników

Jeszcze przed wejściem w życie nowelizacji z 1 kwietnia 2025 r., interpretacje organów podatkowych oraz orzecznictwo sądów administracyjnych prowadziły do licznych wątpliwości związanych ze słusznością opodatkowania akcyzą pojazdów przedseryjnych.

• 1. Kaskadowe naliczenie akcyzy

Do momentu wejścia w życie nowych przepisów, organy podatkowe konsekwentnie uznawały, że już samo wykorzystanie samochodów przedseryjnych w jazdach testowych powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym.

Przykładowo:

• W interpretacji z 5 grudnia 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4013.301.2023.2.AM) uznano, że jazda testowa pojazdem zarejestrowanym czasowo, nawet w celach homologacyjnych, stanowi użycie samochodu osobowego dla potrzeb działalności gospodarczej, a tym samym rodzi obowiązek zapłaty akcyzy.
• W wyroku WSA w Poznaniu z 18 czerwca 2024 r. (sygn. I SA/Po 103/24) podkreślono, że brak rozróżnienia sposobów rejestracji przez ustawodawcę oznacza obowiązek opodatkowania każdego pojazdu rejestrowanego po raz pierwszy, niezależnie od celu.

Skutkowało to m.in. kaskadowym naliczaniem podatku akcyzowego – raz na etapie testów, drugi raz po dopuszczeniu pojazdu do obrotu jako seryjnego.

• 2. Ustalanie podstawy opodatkowania wbrew przepisom podatkowym

Nawet gdyby uznać, że samochody te powinny zostać objęte podatkiem akcyzowym to nie ma możliwości ustalenia podstawy opodatkowania zgodnie ze wskazaniem art. 104 ustawy akcyzowej.

W wyroku WSA z dnia 28 stycznia 2025 r. (sygn. I SA/Po 722/24) pojawiły się tezy proponujące następujące rozwiązania :

• Wyliczenia można dokonać np. posiłkując się głównymi danymi technicznymi, wartością części i podzespołów, usług montażu czy lakierowania pojazdu oraz innych komponentów, których użyto przy jego produkcji jako elementów wpływających na cenę samochodów przedseryjnych;
• Przy braku bazy porównawczej dla samochodów przedseryjnych – na podstawie średniej wartości pojazdów seryjnych dopuszczonych na stałe do ruchu;
• Zasadniczo nie jest możliwe znalezienie samochodów spełniających wszystkie kryteria porównania ich wartości rynkowej, gdyż nie ma ogólnodostępnego rynku samochodów przedseryjnych. Nie oznacza to jednak, że pojazdy przedseryjne w ogóle nie istnieją, gdyż producenci wszystkich marek w UE używają ich w objazdach i testach.

Tego rodzaju podejścia nie mają oparcia w przepisach. Zgodnie z art. 104 ustawy o podatku akcyzowym, podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa pojazdu, której nie sposób określić na etapie testów homologacyjnych. Co więcej, proces homologacji nie kończy procesu produkcyjnego, a wręcz może wpłynąć na zmiany w konstrukcji pojazdu i przyczynić się do wzrostu kosztów produkcyjnych, a co za tym idzie ceny aut (seryjnych). 

Zwolnienie z akcyzy dla pojazdów przedseryjnych – aktualny stan prawny

Zgodnie z art. 110b ustawy o podatku akcyzowym, zwolnieniu od akcyzy podlegają samochody osobowe: „zarejestrowane profesjonalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczone do wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.”

Warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest spełnienie wszystkich niżej wymienionych warunków:

• Realizacja jazd testowych z wykorzystaniem profesjonalnego dowodu rejestracyjnego oraz profesjonalnych tablic rejestracyjnych, zgodnie z decyzją o profesjonalnej rejestracji pojazdu (art. 80t i art. 80v ustawy – Prawo o ruchu drogowym);
• Przeznaczenie pojazdu do działalności badawczo-rozwojowej w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych, przez okres ważności decyzji o profesjonalnej rejestracji, nie dłużej jednak niż przez 18 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego;
• Ujęcie pojazdu w wykazie pojazdów prowadzonym zgodnie z art. 80x ustawy – Prawo o ruchu drogowym;
• Spełnienie obowiązku dalszego postępowania z pojazdem po zakończeniu wskazanego okresu: pojazd musi zostać wywieziony z terytorium kraju, wycofany z eksploatacji i zdemontowany (zaświadczenie o demontażu), bądź zwrócony producentowi lub jego upoważnionemu przedstawicielowi – w terminie 14 dni od dnia upływu okresu wskazanego w pkt 2.

Interpretacja DKIS z 30 czerwca 2025 r. – sukces producentów aut

Branża motoryzacyjna, jako jeden z najbardziej zaawansowanych technologicznie i dynamicznych sektorów, prowadzi skomplikowane i kosztowne procesy B+R, obejmujące m.in. rozwój elektromobilności, autonomii pojazdów czy integrację nowoczesnych technologii (AI, IoT, Big Data). Najwięcej wątpliwości i rozważań Dyrektora KIS dotyczyło właśnie kwalifikacji działalności jako badawczo-rozwojowej.

Art. 110b ust. 2 pkt 2, odwołuje się do definicji zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych oraz do definicji zawartej w ustawie prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. We wspomnianej interpretacji, weryfikacji podlegały następujące cechy działalności B+R:

• Charakter twórczy, w wyniku działalności powstaje nowa wiedza, „przejawiający się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika”;
• Systematyczność, prowadzenie działalności w sposób metodyczny, zaplanowany, i uporządkowany, „wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby”;
• Zwiększanie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie istniejącej wiedzy do tworzenia nowych zastosowań, „wykorzystanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów”;
• Prace rozwojowe, obejmujące nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej wiedzy i umiejętności (z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany).

W omawianej interpretacji Dyrektor KIS stanął po stronie podatnika!

„(…) Spełniają Państwo wszystkie przesłanki określone w art. 110b ust. 2 oraz ust. 7 ustawy o podatku akcyzowym.

Mając na uwadze powyższe, zgodzić należy się z Państwa stanowiskiem, w myśl którego wykorzystanie samochodów przedseryjnych w procesie homologacji, w warunkach opisanych w stanie faktycznym, korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 110 b ustawy o akcyzie.”

Warto zabezpieczyć się interpretacją

Mimo pozytywnej interpretacji DKIS, należy pamiętać, że:

• Przepisy są nowe, a linia orzecznicza dopiero się kształtuje;
• Drobne różnice w stanie faktycznym mogą zaważyć na prawie do zwolnienia.

Zespół naszej kancelarii posiada doświadczenie w sporządzaniu wniosków o interpretacje oraz w prowadzeniu sporów podatkowych w zakresie podatku akcyzowego.

Skontaktuj się z nami, a przeanalizujemy Twój przypadek i przygotujemy wniosek dopasowany do Twojej sytuacji.