Sprowadzasz auto z Unii Europejskiej? Sprawdź, kiedy zapłacisz akcyzę
Sprowadzanie samochodów z Unii Europejskiej, szczególnie przez firmy, budzi wiele wątpliwości związanych z podatkiem akcyzowym. Czy zawsze trzeba zapłacić akcyzę? Co jeśli auto jest używane jest jako przedmiot a nie narzędzie w działalności gospodarczej? Przełomowy wyrok Naczelnego Sądu Najwyższego z lutego 2025 roku, wydany w sprawie naszego klienta, powinien znacząco wpłynąć na dotychczas sprzeczną z literą prawa praktykę organów podatkowych.
Czym jest akcyza?
Akcyza jest rodzajem obowiązkowego świadczenia publicznoprawnego, a więc podatku, nakładanego na określone grupy towarów. Należy jednak mieć na uwadze fakt, iż dotyczy on również tzw. wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodów osobowych. Przykładowo, jeśli polska firma sprowadza auto osobowe z Niemiec, Francji czy Holandii, dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia.
W przypadku samochodów osobowych, taka transakcja, co do zasady, wiąże się z obowiązkiem zapłaty akcyzy w Polsce (3,1% lub 18,6% wartości pojazdu – standardowo, przy czym dla niektórych pojazdów hybrydowych obowiązują stawki preferencyjne: 9,3% lub 1,55%, w zależności od rodzaju napędu i pojemności silnika). Sam fakt nabycia pojazdu w ten sposób nie aktualizuje jednakże jeszcze obowiązku podatkowego. Muszą bowiem zaistnieć dodatkowe okoliczności.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 lutego 2025 roku w sprawie o sygn. akt I FSK 1538/24 stwierdził, że do faktycznej konsumpcji na terenie Polski, a tym samym do powstania obowiązku zapłaty akcyzy, dochodzi w sytuacji, w której w ramach przemieszczenia samochodu z państwa członkowskiego na terytorium Polski dochodzi jednocześnie do przeniesienia na kupującego prawa do rozporządzania samochodem jak właściciel.
PRZYKŁAD: Przedsiębiorca z Polski postanowił nabyć samochód osobowy na rzecz swojej działalności – spotyka się bowiem z klientami w wielu częściach kraju. Znalazł ofertę sprzedaży auta w bardzo dobrym stanie, a w dodatku atrakcyjną cenowo, zamieszczoną przez czeską firmę. Po uzgodnieniu warunków transakcji strony zawarły umowę sprzedaży. Sprzedawca z Czech przekazał przedsiębiorcy kluczyki, dokumenty i pojazd, który ten odebrał osobiście i przywiózł do Polski. Od tej chwili polski przedsiębiorca mógł już swobodnie korzystać z auta i nim rozporządzać – jako jego właściciel.
Zdarza się również, że co prawda dochodzi do przemieszczenia pojazdu z innego państwa UE na teren Polski, ale nie zostaje przeniesione prawo władania rzeczą. W takim stanie faktycznym także może okazać się konieczne uregulowanie należności wynikających z regulacji o podatku akcyzowym, jeżeli podatnik złoży wniosek o zarejestrowanie tego pojazdu w Polsce.
PRZYKŁAD: Spółka z siedzibą w Niemczech posiada w swojej flocie samochód służbowy, który dotąd wykorzystywała „lokalnie”. W związku z ekspansją usług na polski rynek, zatrudniła pracownika, który jest Polakiem i wykonuje czynności służbowe w Polsce. Aby zapewnić mu mobilność, spółka postanowiła przenieść jeden z posiadanych samochodów służbowych na terytorium Polski, do używania przez pracownika. Samochód pozostaje własnością niemieckiej spółki, a pracownik może używać samochodu jedynie do celów służbowych – nie dochodzi do żadnej sprzedaży ani przekazania własności na inny podmiot. Pojazd ma jednak zostać zarejestrowany w Polsce, aby mógł być legalnie użytkowany na polskich drogach.
W powyższych sytuacjach aktualizuje się obowiązek zapłaty akcyzy. Wówczas, w pierwszej kolejności, należy złożyć do naczelnika właściwego urzędu skarbowego, w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, deklarację AKC-U/S. W terminie 30 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, należy zapłacić kwotę podatku wynikającą z deklaracji. Po zaksięgowaniu płatności możliwe jest pobranie potwierdzenia zapłaty akcyzy – system wygeneruje dokument po podaniu numeru VIN pojazdu. Dokument ten jest niezbędny do dokonania rejestracji pojazdu w wydziale komunikacji. Całą procedurę można przeprowadzić online – za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (puesc.gov.pl) – lub osobiście w urzędzie skarbowym.
Użycie samochodu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej
W sprawie, której dotyczył wyrok NSA, wydana została interpretacja indywidualna organu podatkowego wobec spółki, która jest producentem samochodów i części do produkcji samochodów. Spółka świadczy na rzecz innego podmiotu z grupy, tj. zagranicznej spółki, usługi polegające na przeprowadzaniu testów długodystansowych przedseryjnych aut oraz przygotowywaniu samochodów na potrzeby promocji (np. w ramach targów). Mimo że samochody po zakończeni usługi są transportowane do właściciela, nie są rejestrowane w Polsce, a spółka nie ma wobec nich żadnych uprawnień właścicielskich (może ich używać jedynie w określonym przez zlecającego zakresie), organ uznał, że polska spółka ma obowiązek zapłaty podatku akcyzowego.
Organ wskazał też, że nawet jeśli by uznać, że nie doszło do wewnątrzwspólnotowego nabycia, to przyjąć należy, iż z uwagi na wykonywanie jazd testowych na polskich drogach, są one przedmiotem „konsumpcji” i tym samym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu pierwszej sprzedaży, rozumianej jako użycie samochodu osobowego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Tymczasem NSA, przecząc twierdzeniom organu i podzielając naszą interpretację przepisów prawa podatkowego, stwierdza, że aby uznać, iż samochód stanowi narzędzie do wykonywania działalności gospodarczej prowadzonej przez dany podmiot, musi być on używany przez ten podmiot na jego własne potrzeby, np. jako środek transportu, a nie w celu wykonywania usług zleconych.
Jeżeli rozważają Państwo sprowadzenie pojazdu z UE i chcą upewnić się co do obowiązków podatkowych – zachęcamy do kontaktu. W opisywanej sprawie to nasza wykładnia przepisów została uznana przez Naczelny Sąd Administracyjny za prawidłową.
